دعا چگونه عامل رشد مال است

دعا چگونه عامل رشد مال است را از سایت هاب گرام دریافت کنید.

دعای افزایش مال و ثروت با تاثیری غیرقابل باور

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ افزایش رزق و روزی و ثروت و در کل پیشرفت زندگی مادی یکی از تمایلات همه افراد است تا بتوانند خود و خانواده شان در رفاه باشند و یک زندگی راحت و توام با آرامش را تجربه نمایند . برای افزایش رفاه و افزایش رزق و روزی در کنار عواملی مانند تلاش و کوشش راه های دیگری نیز وجود دارد .

یکی از این راه ها توکل به خدا و دعا برای افزایش رزق است . در همین راستا توصیه هایی از طرف امامان معصوم مبنی بر خواندن برخی از سوره ها به ما برای ثروتمند شدن و کسب روزی فراوان شده است که در این بخش از نمناک شما را با ادعیه های مختلف و مهمترین و برجسته ترین روایات ائمه اطهار آشنا می کنیم.

دعای زیاد شدن رزق و روزی

ختم سوره واقعه:

از امام سجاد علیه السلام روایت شده است که ختم «اذا وقعه» برای افزایش رزق و روزی مفید است .

این ختم به صورت زیر می باشد:

اگر ابتدای ماه قمری روز دو شنبه بود هر روز به تعداد شماره روزها از روز اول تا چهاردهم سوره واقعه خوانده شود مثلا روز اول یک مرتبه ، روز دوم دو مرتبه و الی آخر ... .

بعد از اتمام خواندن سوره مبارکه واقعه در هر روز،این دعا را بخوانید:

اَللّهُمَّ اِنْ کانَ رِزْقی فِی السَّماءِ فَأنْزلْهُ وَ اِنْ کانَ فِی الْاَرْضِ فَأخْرِجْهُ وَ اِنْ کانَ بَعیداً فَقَرِّبْهُ وَ اِنْ کانَ قَریباً فَیَسّرْهُ وُ اِنْ کانَ قَلیلاً فَکَثِّرْهُ وَ اِنْ کانَ کَثیراً فَبارِکْ لی فیهِ وَ أرْسلْهُ عَلی اَیْدی خِیارِ خَلْقِکَ وَ لا تُحْوِجْنی اِلی شرارِ خَلْقک. وَ اِنْ لَمْ یَکُنْ فَکَوِّنْهُ بکِیْنُونِیَّتِکَ وَ وَحْدانِیَّتِکَ، اَللّهُمَّ انْقُلْهُ اِلَیََّ حَیْثُ اَکُونُ وَ لا تَنْقُلْنی اِلَیْهِ یَکُونُ، اِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ. یا حَیُّ یا قَیُّومُ، یا واحِدُ یا مَجیدُ، یا بَرُّ یا رَحیمُ یا غَنیُّ ، صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ تَمِّمْ عَلَیْنا نِعْمَتَکَ، وَ هَنِّئْنا کَرامَتَکَ، وَ اَلْبسْنا عافیَتَکَ

و در هر پنجشنبه ای که بین روز اول تا چهاردهم قرار دارد این دعارا بخوانید:

یا ماجِدُ، یا واحِدُ، یا جَوادُ، یا حلیمُ، یا حَنّانُ، یا مَنّانُ، یا کَریمُ اَسْألُک تُحْفَةً مِنْ تحَفِکَ تَلُمُّ بها شَعْثی وَ تَقْضی بها دَیْنی وَ تُصْلِحُ بها شَأنی برَحْمْتِکَ یا سَیِّدی .(بیان آیت الله العظمی سید "صادق روحانی” در مورد دعایی برای ثروتمند شدن)

روایت دیگر برای ختم سوره «واقعه» جهت وسعت رزق

از شب شنبه، هر شب سه بار برای افزایش رزق سوره مبارکه واقعه را بخوانید وشب جمعه 8 مرتبه آن را بخوانید و پنج هفته متوالی این سوره را به همین صورت ادامه دهید وقبل از هر بار خواندن سوره این دعا را بخوانید:

اَللَّهُمَّ ارْزُقنا رِزْقاً حَلاَلاً طَیِّباً مِنْ غَیْرِ کَدٍّ اِسْتَجِب ْ. دَعْوَتَنَا مِنْ غَیْرِ رَدٍّ وَ اَعُوذُ مِنَ الْفَضِیحَتِین الفَقرا وَالدِّینِ وَاِدْفَعْ عَنِّی هَذَیْنِ بحَقِّ الامَامِیْن الحسن وِالحُسَین برَحْمَتِکَ یاارحم الراحمین. فرموده اند این ختم تاثیر عجیبی دارد.

ختم سوره مبارکه طه جهت افزایش رزق :

هر روز بعد از اذان صبح وقبل از طلوع آفتاب سوره مبارکه طه را برای افزایش رزق بخوانید تا خدا وند از جایی که گمان نداشته باشید برای شما روزی برساند ،اگر در هنگام طلوع آفتاب این سوره را بخوانید روزی تازه به شما می رسد و اگر این سوره مبارکه را بنویسید وهمراه خود داشته باشید در پی هر حاجتی بروید موفق می شوید ، واگر می خواهید برای اصلاح بین دونفر بروید قبل از رفتن این سوره را بخوانید .

ذکری برای افزایش رزق:

مرحوم کشمیری به نقل از مرحوم قاضی کیمیا آورده است:

    اگر کسی افزایش رزق و روزی بخواهد باید ذکر اللّهُمَ اَغنِنِی بحلالِکَ عَن حَرامِک و بفَضِلکَ عَمَّن سواک را بسیار بگوید . از حضرت استاد بهجت نقل شده در آغاز و پایان ذکر ،صلوات بفرستدمثلاًاگر میخواهد110مرتبه بگوید،ابتدا صلوات بفرستد بعد110 بار بگوید ذکر را وباز صلوات بفرستد .

    برای گشایش رزق و روزی در هر روز 77 مرتبه بگوید:یا غَفور یا وَدود

    برای افزایش رزق دعای :اللهم اَغْنِنِی بحَلالِکَ عَنْ حَرامِکْ و بطاعَتِکَ عَنْ مَعْصیَتِکْ و بفَضْلِکَ عَمَّنْ سواکَ را به صورت مداوم بخوانید.

    برای افزایش رزق و روزی به مقدار کم و به صورت مداوم صدقه بدهید.

    برای افزایش روزی این ذکر را لا إلهَ إلاَّ اللهُ المَلِکُ الحَقُّ المُبینُ. [ ۱۰۰ مرتبه]، بعد از نماز صبح بگویید.

    برای افزایش روزی این ذکر را یَا رَازق یَا فَتَّاحُ یَا وَهَّابُ یَا غَنِیُّ یَا مغنِی یَا بَاسط ُ. [ ۱۰ مرتبه]، بعد از نماز صبح بگویید.

    برای افزایش روزی این ذکر را سُبْحَانَ اللهِ العَظیمِ وَبحَمْدهِ، أسْتَغفِرُ اللهَ وأُتوبُ إلیهِ وَأسْأَلُهُ مِنْ َفضْلِهِ. [ ۱۰ مرتبه] بعد از نماز صبح بگویید.

بهترین دعا برای ثروتمند شدن

حضرت صادق علیه السلام می فرماید :اگر کسی در دو ماه پیاپی هر روز چهارصد مرتبه این دعا بخواند خدا علم بسیار یا مال بسیار او را کرامت فرماید.

دعا:

اَسْتَغْفِرُاللَّهَ الَّذی لا اِلهَ اِلاّ هُوَ الْحَیُّ

آمرزش خواهم از خدایی که معبودی جز او نیست زنده

الْقَیُّومُ الرَّحْمنُ الرَّحیمُ بَدیعُ السَّمواتِ وَالاَْرْضِ مِنْ جَمیعِ ظُلْمی وَ جُرْمی

و پاینده و بخشاینده و مهربان پدیدآرنده آسمانها و زمین (آمرزش ) از تمام ستمکاری و جنایت

وَ اِسْرافی عَلی نَفْسی وَ اَتُوبُ اِلَیْهِ

و زیاده روی بر خود و بسویش توبه کنم

دعایی برای رهایی از تنگدستی و افزایش رزق از رسول خدا

حضرت محمد صلی اللّه علیه و آله به اصحاب صفه وقتی که از تنگدستی خود شکایت کردند ، فرمود :این دعا (اللهم رب السموات السبع و رب العرش العظیم اقض عنا الدین و اغننا من الفقر) را دائم بخوانند، غنی خواهند شد.

مردی خدمت حضرت رسول خدا مشرف شد و از فقر شکایت کرد و چنانچه در بخش دین و مذهبت نمناک می خوانید آن حضرت فرمودند:وقتی که داخل خانه ات شدی سلام کن ، کسی در خانه بود، جواب سلامت را می دهد و اگر کسی خانه نبود در آن سلام کن و یکبار سوره توحید را بخوان . آن مرد آنچه که حضرت فرموده بودند، عمل کرد و خداوند به او رزق فراوان عطا کردبه صورتی که حتی همسایه ها نیز از آن بهرمند شدند.

حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله نقل فرمودند:قسم به آن خدایی را که من را مبعوث فرموده هرکسی این دعا را همراه خود داشته باشد یا در دکان و یا در منزل خود گذارد فقر او به ثروت و وسعتِ رزق و روزی مبدل شود ان شاء الله یا اللهُ یا رَبّ یا حَیُّ یا قَیّوم یا ذَالجَلالِ وَالاکرام اَسئَلُکَ باسمِکَ اَلعَظیم اَلاَعظَم اَن تَرزُقََنی رَزقاً حَلالاً طَیِّباً برَحمَتِکَ الواسعَه یا اَرحَمَ الرّاحِمِین

در دستور دیگر برای توسعه رزق گفته شده بعد از این دعا حمد و توحید و قدر و آیة الکرسی را بخواند و بعد برخیزد و رو به قبله حاجت بخواهد.

دعای طلب روزی از پیامبر یا رازقَ الْمُقِلّینَ وَ یا راحِمَ الْمَساکینَ وَ یا وَلِیَّ الْمُؤْمِنینَ وَ یا ذَا الْقُوَّةِ الْمَتینَ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ اَهْلِ بَیْتِهِ وَارْزُقْنی وَ عافِنی وَ اکْفِنی ما اَهَمَّنی (ای روزی ده نداران و ای مهرورز به مسکینان و ای سرپرست مؤمنان و ای صاحب نیروی محکم درود فرست بر محمّد و خاندانش و روزیم ده و عافیتم ده وکفایتم کن آنچه مهم است بر من)

از رسول اکرم روایت شده هر کس این دعا را بخواند یا با خود حمل نماید مال او از حلال بسیار و فرزندان صالح خداوند به او عطا کند و همه حاجات او روا شود و گناهان او آمرزیده گردد بَسم اللّه الرّحْمنِ الرَّحَیمَ اَسْتَغْفِرُ اللَّه الَّذی لااِلهَ اِلاّ هُوَالْحَیُّ الْقَیُّومُ وَ اَتُوبُ اِلَیْهِ اَسْتَغْفِراللّهَ مِنْ جَمِیع ما کَرِهَ اللّهُ اَللّهُمَّ اِنّی اَسْتَغْفِرُکَ ما قَدَّمْتُ وَ ما اَخَْرْتُ وَ ما اَسْرَرْتُ وَ ما اَعْلَنْتُ مَنْ مَعْصِیِتَکَ وَ اَسْتَغْفِرُکَ مِنْ الذَّنُوب الَّتی لا یَغْفِرُها غَیْرُکَ وُ لَمْ یَطَّلعْ عَلَیْها سواکَ وَلا بَسَعُها اِلاّ حِلْمُکَ وَلا یَتَجاوَزُ مِنْها اِلا عَفْوُکَ وَ اسْتَغْفِرُکَ مِنْ کُلَّ یَمینِ صَدَرَ مِنّی فَخالَفْتُ مِنْها وُ اَسْتَغْفِرُکَ یا عَالِمَ الْغَیب وَلاشَّهادَهِ مِنْ کُلَّ سَیَّئَتهٍ عَمِلْتُها فی بَیاض النَّهارِ وَ سَواد اللَّیْلِ وَ مَلاَءٍ وَ خَلاَءٍ وَ سرًّ وَ عَلانِیَهٍ وُ اَنْتَ ناظِرُ بها اِلَهیَّ اِذَا اَرْتَکَبْتُها وَ اَنیّتُ بها مِنَ العْصیانِ یا حَلیمُ یا کَریمُ وَ اَسْتَغْفِرُکَ لِکُلَّ سَیَّد الْمُرْسَلینَ وَ اِلیْنا مِنُ نَبیَّکَ مُحَمَّدٍ وَ الِهِ الطَیَّبینَ الطَّاهِرینَ الْمَصْومینَ مَنْ الِ طه وَ یسَ بَرحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الَّراحِمینَ.

حضرت رسول(ص) فرمود هر که هر روز صد مرتبه این ذکر را بگوید (لا اله الاّ الله الملکُ الحقُّ المبین) از فقر و وحشت قبر امان یابد و توانگر شود و درهای بهشت بر وی گشوده شود .

پیامبر اکرم (ص) برای کسی که نماز را اول وقت به جا می آورد، سه چیز را ضمانت کرده است:«برطرف شدن گرفتاری ها و ناراحتی ها، آسایش و خوشی به هنگام مردن و نجات از آتش.»

روایتی از امیرالمومنین برای افزایش رزق

حضرت امیرالمومنین (ع) برای افزایش رزق فرمودند:«ألا انبئکم بعد ذلک بما یزید فی الرزق:الجمع بین الصلاتین یزید فی الرزق و العقیب بعد الغداة و بعد العصر یزید فیر الرزق و صلة الرحم تزید فی الرزق و کسح الفناء یزید فی الرزق و مواساة الاخ فی الله عزوجل یزید فی الرزق و البکور فی طلب الرزق یزید فی الرزق و الاستغفار یزید فی الرزق و استعمال الامانه یزید فی الرزق و قول الحق یزید فی الرزق و اجابة الموذن تزید فی الرزق و ترک الکلام علی الخلاء یزیدفی الرزق و ترک الحرص یزید فی الرزق و شکر المنعم یزید فی الرزق و اجتناب الیمین الکاذبة یزید فی الرزق و الوضوء قبل الطعام یزید فی الرزق و اکل ما یسقط من الخوان یزید فی الرزق ومن سبح الله کل یوم ثلاثین مرة دفع الله عنه سبعین نوعا من البلاء ایسر ها الفقر»

ترجمه: آیا به شما خبر ندهم از چیز هایی که روزی را می افزاید؟! جمع کردن میان دو نماز بر روزی می افزاید، خواندن تعقیبات پس از نماز صبح و عصر بر روزی می افزاید، صله رحم بر روزی می افزاید، جاروب کردن جلوی در خانه بر روزی می افزاید، همدردی با برادر دینی به خاطر خداوند بر روزی می افزاید، صبح زود به دنبال روزی رفتن بر روزی می افزاید، استغفار بر روزی می افزاید، امانت داری بر روزی می افزاید، حق گویی بر روزی می افزاید، اجابت موذن بر روزی می افزاید، سخن نگفتن هنگام قضای حاجت بر روزی می افزاید، ترک حرص بر روزی می افزاید، شکر منعم بر روزی می افزاید، اجتناب از سوگند دروغ بر روزی می افزاید، وضو گرفتن قبل از غذا بر روزی می افزاید، خوردن آنچه از سفره بیرون ریخته بر روزی می افزاید؛هرکس روزی سی بار خداوند را تسبیح گوید خداوند هفتاد بلا را از او برطرف می کند که آسان ترین آن ها فقر است.

روایتی از حضرت زهرا برای افزایش رزق

از خمس با عنوان «کلید رزق» نام برده شده است. حضرت زهرا سلام الله علیها خمس و زکات را باعث تزکیه نفس و توسعه روزی می دانند.

دعا جهت توسعه رزق از امام جواد علیه السلام:

جهت وسعت رزق مکرر گفته شود:

یا من یکفی من کل شی ء و لا یکفی منه شیء اکفنی ما اهمنی .

آیه جهت خیر و برکت پیدا کردن مغازه و منزل

برای افزایش خیر و برکت در دکان یا مغازه خود آیه 59 سوره انعام را بر صفحه از قلع بنویسید و در آنجا آویزان کنید .

وَ عِنْدَهُ مَفاتِحُ الْغَیْب لایَعْلَمُها اِلاّ هُوَ وَ یَعْلَمُ ما فِی الْبَرَّ وَ الْبَحْرِ وَ ما تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَهٍ اِلاّ یَعْلَمُها وَ لا حَبَّهٍ فِی ظُلُماتِ الْاَرْضِ وَ لا رَطْبٍ وَ لا یابسٍ اِلاّ فی کِتابٍ مُبین

آیه به جهت زیادی رزق

برای وسعت رزق آیه مبارکه و من یتق الله تا آخر آیه 3 سوره طلاق (وَ مَنْ یَتَّقِ اللهَ یَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً وَ یَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لا یَحْتَسبُ وَ مَنْ یَتَوَکِّلْ عَلَی الله فَهُوَ حَسْبُهُ اِنَّ اللهَ بالغُ اَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللهُ لِکُلِّ شَیْءٍ قَدْرا ) را سه مرتبه بعد از نمازهای واجب با سه مرتبه صلوات در اول آن و سه مرتبه صلوات در آخر آن بخوانید تا ان شاء الله رزق و روزی تان افزایش یابد.

سوره هایی که در روایات برای ازدیاد رزق و روزی توصیه شده:

سوره واقعه: امام صادق (علیه السلام) می فرماید:کسی که هر شب سوره واقعه را بخواند... در دنیا سختی، فقر، نیازمندی و آفتی از آفت دنیا را نمی بیند و از دوستان حضرت علی (علیه السلام) می شود...

سوره همزه: امام صادق (علیه السلام) می فرماید:هر کس سوره همزه را در نمازی واجب بخواند فقر از او دور می شود و روزی بر او روی می آورد...

سوره لیل: پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) می فرماید:هر کس سوره لیل را بخواند خداوند آن قدر به او عطا می کند تا راضی شود و او را به سختی نیندازد و برایش آسان می گیرد.

سوره مزمل: رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) می فرماید:هر کس سوره مزمل را بخواند در دنیا و آخرت سختی از او برداشته می شود.

سوره ذاریات : امام صادق (علیه السلام) می فرماید:هر کس سوره ذاریات را روز یا شب بخواند، خداوند وضع زندگی او را اصلاح می کند و روزی فراوانی برایش می دهد...

سوره ممتحنه :امام سجاد (علیه السلام) می فرماید:هر کس سوره ممتحنه را در نماز های واجب و مستحبی بخواند خداوند. فقر و دیوانگی را بر او و فرزندانش دور می کند؛ و همچنین سوره های نجم، ابراهیم و... برای توسعه در رزق توصیه شده است.

دعا جهت گشایش روزی و ادا قرض

ابو بصیر نقل می کند:به حضرت صادق (علیه السلام) از حاجت خودم شکایت کردم و از آن حضرت خواستم که به من دعایی جهت رزق بیاموزد

حضرت صادق (علیه السلام) فرمود:در نماز شب، وقت سجده (در روایت دیگر:در سجده آخرِ رکعتِ هشتمِ نافله شب) این دعا را بخوان:یا خَیْرَ مَدْعُوٍّ وَ یا خَیْرَ مَسْئُولٍ وَ یا اَوْسَعَ مَنْ اَعْطی وَ یا خَیْرَ مُرْتَجیً اُرْزُقْنی وَ اَوْسعْ عَلَیَّ مِنْ رِزْقِکَ وَ سَبِّبْ لی رِزْقاً مِنْ قَبْلِکَ اِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ. حضرت این دعا را به من تعلیم فرمود، از وقتی که من آن را خواندم، دیگر محتاج نشدم.

علی علیه السلام فرمود:شکایت کردم به پیغمبر از قرض ، پس فرمود:بگو یا علی !پس اگر به قدر کوه بزرگی قرض دارباشی خدا ادا می فرماید. ان شاء اللّه تعالی .

اللهم اغننی بحلالک عن حرامک و بفضلک عمن سواک .

نکته :

کسب و روزی زمانی افزایش پیدا می کند، رزق و روزی از راه حلال کسب شود و نگاه پروردگار الهی را به دنبال داشته باشد. باید بدانید صرف خواندن این دعاها و سوره ها شما به رزق و روزی فراوان نمی رسید بلکه کوشش برای رسیدن به رزق و روزی بسیار موثر است، حتی اگر آن بسیار کم باشد.

منبع مطلب : www.borna.news

مدیر محترم سایت www.borna.news لطفا اعلامیه بالای سایت را مطالعه کنید.

اگر رزق و روزی فراوان می خواهید، بسم الله!

به گزارشخبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)تبیان نوشت: یکی از موضوعاتی که امروزه بسیاری از مردم خواسته و ناخواسته در زندگی با آن دست و پنجه نرم می کنند و به هر نحوی با آن در ارتباط هستند، موضوع رزق و روزی و درآمد و خلاصه پول که به تعبیری عده ای می گویند"چرک کف دست" می باشد.
عده ای از کمبود ان در زندگی برای گذران حداقل های زندگی می نالند و عده ای نیز از زیادی آن نمی دانند که چه باید بکنند ...
در این فرصت بر آن شده ایم که طبق آیات و روایات، راه هایی معنوی را معرفی کنیم که در افزایش رزق و روزی مؤثر بوده و توصیه شده اند.
با ما همراه باشید ...

تقوا داشته باش، غمت نباشد
خداوند متعال در آیه ۳ طلاق می‌ فرماید: «وَ یَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لا یَحْتَسبُ وَ مَنْ یَتَوَکَّلْ عَلَی اللّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّاللّهَ بالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللّهُ لِکُلِّ شَیْء قَدْراً / و او را از جائی که گمان ندارد روزی می دهد، و هر کس بر خدا توکّل کند، کفایت امرش را می کند. خداوند فرمان خود را به انجام می رساند، و خدا برای هر چیزی اندازه ای قرار داده است!»

توکل کن، خدا کفایتت می کند
دومین نکته «توکل» است، قرآن کریم در ادامۀ آیۀ ۳ طلاق می‌فرماید: «وَ مَنْ یَتَوَکَّلْ عَلَی اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ»(کسی‌که توکل به خداوند داشته باشد، خداوند او را از همه جهت کفایت می‌کند) و یکی از جهاتی که خدا بنده‌اش را کفایت می‌کند، در بحث رزق و روزی است.

پیامبر گرامی اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمودند: سرعت تأثیر اطعام دیگران برای جلب روزی، از چاقویی که گوشت را می‌بُرَد بیشتر است و امام صادق(علیه‌السلام) نیز فرمودند: وقتی مهمان بر شما وارد می‌شود با خودش از سوی خدا رزق فراوان و برکت می‌آورد و وقتی هم که از خانه بیرون می‌رود، خارج می‌شود در حالی‌که گناهان شما پاک می‌گردد.(الکافی، ج۲، ص۲۰۲.)

خوش اخلاق باش
امام‌صادق(علیه‌السلام) فرمودند: «حُسْنُ الْخُلُقِ یَزیدُ فِی الرِّزْقِ»؛ خوش‌رفتاری رزق انسان را زیاد می‌کند.

از دعا غافل نشو
دعا کردن در درگاه الهی، نوعی طلب رزق است. خداوند در آیۀ ۳۲سورۀ نساء می‌فرماید: «وَ سْئَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ»(به‌وسیلۀ دعا، فضل الهی را درخواست کنید)
امام علی علیه السلام چه خوش فرمود: «وَاسْتَعَنْتَهُ عَلَی اُمُورِکَ وَسَأَلْتَهُ مِنْ خَزائِنِ رَحْمَتِهِ ما لا یَقْدرُ عَلَی اِعْطائِهِ غَیْرُهُ مِنْ زیادَهِ الاَْعْمارِ وَصِحَّهِ الاَْبْدانِ وَسَعَهِ الاَْرْزاقِ ثُمَّ جَعَلَ فِی یَدَیْکَ مَفاتِیحَ خَزائِنِهِ بما أَذنَ لَکَ مِنْ مَسْأَلَتِهِ فَمَتی شئْتَ اسْتَفْتَحْتَ بالدُّعاءِ أَبْوابَ نِعْمَتِهِ وَاسْتَمْطَرْتَ شَآبیتَ رَحْمَتِهِ؛ از او (خدا) در کارهایت استعانت می جویی و از خزائن رحمتش چیزهایی می خواهی که جز او کسی قادر به اعطای آن نیست، مانند: عمرهای بیش تر، سلامتی بدنها و وسعت روزیها. خداوند کلیدهای خزائن اش را در دست تو قرار داده است؛ زیرا به تو اجازه داده که از او درخواست کنی؛ بنابراین هر گاه خواستی می توانی به وسیله دعا درهای نعمت خدا را بگشایی و باران رحمت خدا را فرود آوری.»

نگو ندارم، اطعام کن
پیامبر گرامی اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمودند: سرعت تأثیر اطعام دیگران برای جلب روزی، از چاقویی که گوشت را می‌بُرَد بیشتر است و امام صادق(علیه‌السلام) نیز فرمودند: وقتی مهمان بر شما وارد می‌شود با خودش از سوی خدا رزق فراوان و برکت می‌آورد و وقتی هم که از خانه بیرون می‌رود، خارج می‌شود در حالی‌که گناهان شما پاک می‌گردد.(الکافی، ج۲، ص۲۰۲.)

سخت نگیر!
ششمین عامل توسعه رزق «آسان‌گرفتن» است، امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) فرمودند: آسان‌گرفتن نسبت به دیگران، باعث جلب روزی می‌شود.(غرر الحکم و درر الکلم، ص۴۰۵.)، هفتمین نکته تدبیر نیکو است، امام علی(علیه‌السلام) در روایتی می‌فرمایند: برنامه‌ریزی درست، مال کم را رشد می‌دهد، یعنی رزق انسان را زیاد می‌کند و بی‌برنامگی و اسراف هم مال را -هر قدر هم زیاد باشد- از بین می‌برد.(غرر الحکم و درر الکلم، ص۳۴۵.)

نیت خوب یعنی داشتن حسن فاعلی که خود نشانه ای از ایمان و اخلاص است، از علل و عوامل افزایش روزی است. نیت خوب و خوش خویی در کنار هم مهم ترین عواملی است که امیر مومنان علی(علیه السلام) به آنها اشاره داشته و می فرماید: انسان، با نیت خوب و اخلاق خوب، به تمام آنچه در جستجوی آن است، از زندگی خوش و امنیت محیط و روزی زیاد، دست می یابد. (غررالحکم، ح ۱۰۷۰۷)

دائم الوضو باش
«دائم‌الوضو بودن» هشتمین عامل است، پیامبر گرامی اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله) به شخصی فرمودند: اگر دائم‌الوضو باشی، رزقت توسعه پیدا می‌کند.

نداری هم صدقه بده
رسول گرامی اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله) می‌فرمایند: «أَکْثِرُوا مِنَ الصَّدَقَةِ تُرْزَقُوا»؛ زیاد صدقه بدهید تا رزقتان زیاد شود، حتی در بعضی از روایات می‌فرمایند: همان وقتی هم که رزقتان تنگ است، [باز] مقدار کمی را صدقه بدهید، این کار در توسعۀ رزق شما مؤثر است.

سحر خیز باش
پیامبر(صلی الله و علیه وآله) با اشاره با عامل دیگری چون سحرخیزی می فرماید که چنین عملی موجب برکت بخشی به رزق می شود. ایشان در این باره می فرماید: باکروا طلب الرزق و الحوائج فان الغدو برکه و نجاح؛ در پی روزی و نیازها، سحرخیز باشید؛ چرا که حرکت در آغاز روز و سحر خیزی مایه برکت و موفقیت است. (المعجم الاوسط، ج ۷، ص ۱۹۴، حدیث ۷۲۵۰)

نیتتو خوب کن
نیت خوب یعنی داشتن حسن فاعلی که خود نشانه ای از ایمان و اخلاص است، از علل و عوامل افزایش روزی است. نیت خوب و خوش خویی در کنار هم مهم ترین عواملی است که امیر مومنان علی(علیه السلام) به آنها اشاره داشته و می فرماید: انسان، با نیت خوب و اخلاق خوب، به تمام آنچه در جستجوی آن است، از زندگی خوش و امنیت محیط و روزی زیاد، دست می یابد. (غررالحکم، ح ۱۰۷۰۷)

مشکل اصلی بسیاری از افراد «بی پولی» نیست؛ بلکه «بی اعتقادی» است.
ناگفته نگذاریم که تحقق وعده خداوند در روزی رسانی به انسان ها و از جمله زوج های جوان، مشروط به تدبیر، تلاش، میانه روی و… است که در جای خود باید مورد بحث قرار گیرد.

نترس، ازدواج کن
«ازدواج» به عنوان دهمین عامل افزایش رزق شمرده شده است، قرآن کریم می‌فرماید: «إِنْ یَکُونُوا فُقَراءَ یُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ اللَّهُ واسعٌ عَلیمٌ»؛ بی‌همسران خود را همسر دهید و اگر تنگ‌دستند، خداوند آنان را از فضل خویش بی‌نیاز خواهد کرد، و خدا گشایش‌گر داناست.(نور، ۳۲)
پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله در توصیه ای همگانی خطاب به همه جوانان می فرمایند: «اِتَّخِذُوا الاَْهْلَ فَاِنَّهُ أَرْزَقُ لَکُمْ؛ خانواده تشکیل دهید تا رزق شما فراوان شود.» ایشان در جای دیگری فرموده اند: «إِلْتَمِسُوا الرِّزْقَ بالنِّکاحِ؛ با ازدواج، رزق [خود] را طلب کنید.»
تعجب نکنید، الان فاصله زیاد بین فرهنگ دینی و فرهنگ عامی دیده می شود. بدون تردید، یکی از علل سخت شدن ازدواج ها و افزایش سن ازدواج و به دنبال آن، گسترش نابسامانیهای اخلاقی و اجتماعی، فساد و فحشا و فشارها و اضطرابهای روحی روانی، فاصله گرفتن از فرهنگ دینی و تردید در وعده های خداوند و نگرانی از وضعیت آینده است. مشکل اصلی بسیاری از افراد «بی پولی» نیست؛ بلکه «بی اعتقادی» است.
ناگفته نگذاریم که تحقق وعده خداوند در روزی رسانی به انسان ها و از جمله زوج های جوان، مشروط به تدبیر، تلاش، میانه روی و… است که در جای خود باید مورد بحث قرار گیرد.منبع:
سایت حوزه
سایت عقیق
سایت شفقنا

منبع مطلب : iqna.ir

مدیر محترم سایت iqna.ir لطفا اعلامیه بالای سایت را مطالعه کنید.

عوامل رشد اقتصادی از منظر قرآن - خبرگزاری اهل بیت (علیهم‌السلام) - ابنا - اخبار شیعیان و تشیع

خبرگزاری اهل بیت ـ ابنا / سرویس صفحات فرهنگی:

در مطلب حاضر نویسنده با بررسی چرایی اهمیت اقتصاد، به تشریح عوامل و راه‌های رشد و شکوفایی اقتصادی براساس آیات قرآن پرداخته است.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
به قلم:  مجید چگینی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

چرایی اهمیت رشد اقتصادی

از آنجا که رشد اقتصادی به معنای رسیدن به همه بایسته‌ها و شایسته‌ها در فعالیت‌ها و مسائل اقتصادی است، به طور طبیعی از نظر قرآن، این امر از اهمیت و ارزش بسیاری برخوردار خواهد بود؛ زیرا از نظر قرآن، اقتصاد مایه قوام اجتماع بوده و ستون اصلی آن را تشکیل می‌دهد(نساء، آیه 5) به طوری که فقدان آن به معنای آن است که مردم و اجتماع توان ایستادن نخواهند یافت و به فقر دچار شده و فروپاشی اجتماعی به سبب عدم تحقق فلسفه وجودی اجتماع را رقم می‌زند.(همان؛ آل عمران، آیه 112؛ بقره، آیه 61؛ سباء، آیات 15 تا 19)

در ارزش و اهمیت مسائل اقتصادی و لزوم رشد و شکوفایی آن همین بس که امور اقتصادی و معیشتی مردم، دارای جایگاهی مهمّ در حدّ مسائل اعتقادی و عبادی دارد(بقره، آیات 3 و 41 و 43 و 83 و 177 و 277؛ نساء، آیه 39؛ انفال، آیات 2 و 3)؛ زیرا از نظر قرآن، تأمین سعادت واقعی انسان در سایه یکتاپرستی، سلامت امور اقتصادی و پرهیز از فسادانگیزی است(اعراف، آیه 85؛ هود، آیات 84 تا 86) به طوری‌که همه پیامبران برای تامین عدالت برانگیخته می‌شوند که یکی از مهم‌ترین آنها عدالت در امور اقتصادی است.(حدید، آیه 25)

در این میان پیامبر مکرم و معظم اسلام (ص) مامور می‌شود تا در سطح برتر وارد عمل شده و در مقام مکارم اخلاقی مردمان را به جایگاهی از عدالت‌خواهی برساند که همه هستی و هویت وجودی آنان قسط خواهی و سهم خواهی باشد؛ زیرا خدا قسط خواهی را به عنوان مقوم و مولفه اصلی ذاتی مومنان قرار داده و می‌فرماید: یَا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا کُونُوا قَوَّامِینَ لِلهِ شُهَدَاءَ بالْقِسْطِ؛ ای کسانی که ایمان آورده‏ اید! برای خدا به عدالت بسیار با استواری برخیزید و به عدالت ‏ شهادت دهید.(مائده، آیه 8)

در جایی دیگر نیز می‌فرماید:ای کسانی که ایمان آورده‏ اید! پیوسته و استوار به عدالت قیام کنید و برای خدا گواهی دهید، هر چند به زیان خودتان یا به زیان پدر و مادر و خویشاوندان شما باشد. اگر یکی از دو طرف دعوا توانگر یا نیازمند باشد، باز خدا به آن دو از شما سزاوارتر است. پس از پی هوس نروید که درنتیجه از حق عدول کنید؛ و اگر به انحراف گرایید یا اعراض نمایید، قطعا خدا به آنچه انجام می‏ دهید، آگاه است.(انعام، آیه ۱۳۵)
تاکید بر واژه «قوامین» که از ریشه قوم و قیام است، به این معنا است که نه تنها باید قیام به عدالت برای مومنان، ملکه شود، بلکه مقوم ذات و هویت ایمانی آنان شده باشد تا بتوانند همواره و استوار برای دفاع از سهم خویش و دیگران بدون هیچ ملاحظاتی قیام کنند و به دفاع از مظلومان و مستضعفان عالم برخیزند.(نساء، آیه 79؛ حدید، آیه 25)

با نگاهی به آموزه‌های قرآن و گزارش‌های تاریخی و تحلیل و تعلیل‌های آن می‌توان به سادگی دریافت که اقتصاد در کنار مسائل عبادی محض و دعوت به توحید و یکتاپرستی قرار داشته است و پیامبران برای اصلاح مسائل اقتصادی و تصحیح رفتارها در فعالیت‌های اقتصادی نقش اساسی و کلیدی داشته‌اند و به عنوان رهبران اجتماع به این امور وارد شده و با همه خطراتی از جمله قتل و تبعید و شکنجه اقدام به اصلاح در حد استطاعت و توان خویش داشتند.(هود، آیه 91) به عنوان نمونه غیر از حضرت یوسف(ع) که مدیریت و نظارت بر فعالیت‌های اقتصادی اجتماع مصر را به دست گرفت (یوسف، آیات 45 تا 55)، تصحیح روابط اقتصادی جامعه مدین، همپای مسائل اعتقادی و عبادی، در صدر آموزه‌های شعیب (ع) قرار داشته است.(اعراف، آیه 85؛ هود، آیات 84 تا 87؛ شعراء، آیات 177 تا 183) آن حضرت (ع) در این باره می‌فرماید: گفت: ای قوم من! بیندیشید اگر از جانب پروردگارم دلیل روشنی داشته باشم و او از سوی خود روزی نیکویی به من داده باشد، آیا باز هم از پرستش او دست بردارم؟ من نمیخواهم در آنچه شما را از آن باز می‌دارم با شما مخالفت کنم و خود مرتکب آن شوم. من قصدی جز اصلاح جامعه تا آنجا که بتوانم ندارم و توفیق من جز به یاری خدا نیست. بر او توکل کرده‏ ام و به سوی او بازمیگردم. (هود، آیه ۸۸)

به هر حال، از نظر آموزه‌های قرآن، اقتصاد در اجتماع چنان از اهمیت و ارزش والایی برخوردار است که در کنار مسائل محض عبادی و اصول دین چون یکتاپرستی و معادباوری و رسالت  مطرح شده و خدا در کنار نماز از مردم می‌خواهد تا انفاق کنند و زکات بدهند. (بقره، آیه 3)

بر همین اساس، همان گونه که خدا در مسائل عبادی و معنوی محض، خواهان آن است تا انسان به جایی برسد که خدایی و متاله شده(بقره، آیه 138) و در مقام مظهریت ربوبیت قرار گیرد و ربانی شود(آل عمران، آیه 79)، همچنین در مسائل اقتصادی از مردم می‌خواهد تا به عنوان خلیفه‌الله به آبادانی زمین پرداخته و به فعالیت‌های اقتصادی و تولید و تغییر و تبدیل توجه ویژه‌ای داشته باشند(هود، آیه 61) و تلاش کنند تا اقتصاد اجتماع به بلوغ و رشد بایسته و شایسته خویش دست یابد. از همین رو مومنان را کسانی می‌داند که از خدا حسنه دنیا و حسنه آخرت را می‌خواهند که بی‌گمان آسایش در سایه رشد و شکوفایی اقتصادی از جمله آنها است.(بقره، آیه 201)

اینکه خدا و پیامبران از مردم می‌خواهند تا استغفار کرده یا ایمان و تقوا پیشه گیرند تا به بهره‌مندی بیشتر از فضل الهی و برکات دست یابند(اعراف، آیه 96؛ مائده، آیه 66؛ هود، آیات 3 و 52؛ نوح، آیات 10 تا 12) خود بهترین شاهد و دلیل قرآنی بر اهمیت و ارزش رشد اقتصادی در فرهنگ و آموزه‌های قرآن است.

خدا از مردم می‌خواهد تا برای رشد اقتصادی و شکوفایی آن دعا کنند؛ از همین رو دعا کردن برای این امر را شایسته قرار داده است.(بقره، آیه 201؛ نساء، آیه 32؛ اعراف، آیه 156) این خود گواه دیگر بر این است که رشد اقتصادی و تلاش برای آن به عنوان یک امر نیک مطلوب شریعت اسلام است.

البته صریح‌تر از این آیات می‌توان به آیه 15 سوره سباء اشاره کرد که می‌فرماید: لَقَدْ کَانَ لِسَبَإٍ فِی مَسْکَنِهِمْ آیَهًْ جَنَّتَانِ عَنْ یَمِینٍ وَشمَالٍ کُلُوا مِنْ رِزْقِ رَبّکُمْ وَاشْکُرُوا لَهُ بَلْدَهًْ طَیِّبَهًٌْ وَرَبٌّ غَفُورٌ؛ قطعا برای مردم سبا در محل سکونت‌شان نشانه رحمتی بود. دو بوستان از راست و چپ. به آنان گفتیم: از روزی پروردگارتان بخورید و او را شکر کنید! شهری است‏ خوش و خدایی آمرزنده.

از این آیه به دست می‌آید که رشد و شکوفایی، امری مطلوب و نعمت الهی است که باید شکرگزار آن بود. بنابراین، تلاش و کوشش برای تحقق‌بخشی به رشد و شکوفایی اقتصادی نیز مطلوب است.

البته قرآن به این نکته توجه می‌دهد که توسعه و بهره‌مندی اقتصادی ملازم با رشد اقتصادی به معنای واقعی نیست؛ زیرا جوامع ممکن است به توسعه اقتصادی و بهره‌مندی از آن دست یابند، در حالی که بایسته‌ها و شایسته‌ها را مراعات نمی‌کنند یا تارک نابایسته‌ها و ناشایسته‌ها نیستند؛ زیرا خدا گاه برای تنبیه و گاه از باب عدالت به جوامع انسانی، فراوانی نعمت و مال می‌دهد. پس داشتن مال و نداشتن آن به معنای اکرام یا اهانت از سوی خدا نیست(فجر، آیات 15 و 16)، بلکه چنانکه خدا به‌صراحت در قرآن بیان کرده است، خدا گاهی برای آزمایش به شخص یا اجتماعی مال و ثروت می‌دهد تا ببیند چگونه عمل و رفتار می‌کنند(همان)؛ چنانکه خدا گاهی دیگر به حکم عدالت به افراد و جوامعی که اعتقادی به قیامت ندارند، پاداش اعمال خیر و خوب آنان را در همین دنیا می‌دهد.

پس از نظر قرآن، بهره‌مندی و توسعه اقتصادی جوامع با حقانیّت و معنویّت آنان ملازم نیست(کهف، آیات 32 تا 36؛ مریم، آیات 73 و 74؛ مومنون، آیات 55 و 56؛ سبا، آیات 34 تا 37؛ زخرف، آیات 33 و 34)؛ از همین رو پیشرفت‌های اقتصادی جوامع کفرپیشه تاثیری در نجات‌بخشی آنان از نابودی نخواهد داشت.(انعام، آیه 6؛ توبه، آیه 69؛ مریم، آیات 73 و 74؛ قصص، آیه 58؛ سباء، آیه 45)

عوامل رشد و شکوفایی اقتصادی

از آنجا که از منظر قرآن، عوامل رشد و شکوفایی اقتصادی محدود به فعالیت‌های مادی انسان یا امکانات مادی و ملکی صرف نیست، بلکه فعالیت‌های معنوی و ملکوتی انسان نیز نقش تعیین‌کننده دارد، بنابراین نمی‌توان عوامل را در امکانات مادی و ملکی محدود کرد. بر همین اساس عوامل رشد را می‌توان به دو دسته مادی و معنوی دسته‌بندی کرد. همچنین باید توجه داشت که برای تحقق رشد و شکوفایی واقعی اقتصادی که مطلوب قرآن است، عواملی به عنوان بایسته‌ها و یا شایسته‌ها به عنوان مقتضی تام یا ناقص نقش دارد؛ چنانکه موانعی نیز وجود دارد که باید آنها را به عنوان مانع تام یا ناقص شناخت و مانع زدایی کرد. این موانع نیز به عنوان نابایسته‌ها و ناشایسته‌ها شناخته می‌شود و قرآن به آنها نیز‌اشاره کرده است.

به سخن دیگر، در تحقق رشد اقتصادی واقعی باید عوامل مقتضی واجب و مستحب و نیز موانع محرم و مکروه را شناخت و بر اساس آن عمل کرد و برنامه‌ریزی درست ارائه داد و به کار گرفت. این عوامل و موانع از نظر قرآن عبارتند از:

1- امنیت: مهم‌ترین عامل در تحقق رشد اقتصادی و شکوفایی آن، وجود امنیت در اجتماع است؛ زیرا فقدان امنیت و وجود ناامنی به معنای فرار سرمایه‌ها بویژه منابع مدیر و متخصص آن خواهد بود. از همین رو قرآن، امنیّت و آرامش اجتماعی - سیاسی را  از مهم‌ترین عوامل رسیدن به رشد اقتصادی دانسته است.(بقره، آیه 126؛ نحل، آیه 112) خدا در آیات دیگر نیز به این نکته توجه می‌دهد که وجود امنیت فراگیر در همه حوزه‌ها، نعمت الهی است که خدا آن را منت می‌داند. چنانکه بر قریش امتنان گذاشته که با نابودی اصحاب فیل و ایجاد امنیّت اقتصادی برای سفرهای بازرگانی آنان، زمینه رشد و شکوفایی اقتصادی آن اجتماع را فراهم کرد.(فیل، آیات 1 تا 5؛ قریش، آیات 1 تا 4)

2- ایمان: از نظر قرآن، ایمان به غیب از جمله خدا و قیامت و اسباب غیبی یکی از مهم‌ترین عوامل رشد اقتصادی است؛ زیرا اجتماعی از رشد واقعی اقتصادی بهره‌مند خواهد شد و همگان در یک سطح رفاهی آرمانی قرار می‌گیرند که عنصر ایمان در آن جامعه تقویت شده باشد. بی‌گمان مردم اجتماعی که در مراتب سه‌گانه ایمان به درجه ایمان عالی توحید فعل رسیده باشند، در رفتار، اهل تقوای اکرامی خواهند بود و با ایثارگری در همه ابعاد تلاش می‌کنند تا بهترین و شایسته‌ترین شرایط آسایش اقتصادی برای همگان فراهم آید. این گونه است که آنان از حقوق طبیعی خود می‌کاهند و با ایثارگری، بیشتر وقت خویش را برای تولید و افزایش آن به کار می‌گیرند تا مردمان بیشتری را تحت پوشش آسایش و رفاه قرار دهند. بنابراین، ایثارگری تنها محدود به دادن طعام و خوراک نیست، بلکه در ایجاد فعالیت‌های تولیدی اقتصادی و افزایش آن نیز است. اینکه شخص از خواب و خوراک خود بزند و حقوق مسلم خویش را ایثار کند تا مردم در رفاه باشند، بیانگر ایمان و تقوای در مرتبه اکرامی و حق الیقینی است.(مائده، آیه 93) خدا پس از بیان مراتب سه‌گانه ایمان و تقوا دراین آیه ، در آیه 96 به این نکته توجه می‌دهد که چگونه ایمان می‌تواند موجب نزول برکات الهی به اجتماع شود و شرایط رشد و شکوفایی اقتصادی آنان را فراهم آورد. در حقیقت این ایمان است که رفتار و کردار انسان‌ها و افراد اجتماع را به شکل مطلوبی تغییر می‌دهد و آنان را به سمت و سوی رشد و شکوفایی اقتصادی هدایت می‌کند؛ چنانکه رفتار و کردار همین اهل ایمان در قالب رفتارهای عملی نیک و عبادی و دعا و نیایش و مانند آنها، نزول برکات و امدادهای غیبی را به دنبال دارد.(همان)

3- تقوای الهی: تقوای الهی بر اساس آیه 93 سوره مائده دارای مراتب سه‌گانه‌ای است که آمیخته با مراتب سه‌گانه ایمان است. بنابراین، ایمان قلبی در جوارح و رفتار اجتماعی بروز و ظهور می‌کند و به طور طبیعی، زمینه‌ساز بلکه مهم‌ترین بسترساز، رشد و شکوفایی اقتصادی است؛ چنانکه آیه 96 سوره مائده در ادامه به آن توجه داده است.

4- شریعت‌محوری: از نظر قرآن، عبادت جز در چارچوب اسلام نمی‌تواند انسان را به کمال برساند(آل عمران، آیات 19 و 85) بنابراین، شرایع دیگر نیز به عنوان شرایع اسلامی(شوری، آیه 13)همان صراط مستقیم الهی را بیان می‌کنند. هر کسی اگر بخواهد در مسیر درست سعادت دنیا و آخرت گام بردارد، باید ایمان و تقوای خویش را در این چارچوب به دست آورد.(بقره، آیات 2 تا 5 و 21) بنابراین، ایمان و تقوا جز در چارچوب اسلام و شریعت الهی آن به دست نمی‌آید. بر همین اساس، هر کسی بخواهد کاری انجام دهد باید بر اساس شریعت باشد. از همین رو خدا شریعت محوری و پایبندی به تعالیم و آموزه‌های وحیانی را عامل رشد و شکوفایی دانسته است. اگر در گذشته عمل به شرایع انجیل و تورات و شریعت محوری در آن چارچوب، موجب شکوفایی و رشد اقتصادی بود(مائده، آیه 66)، امروز عمل به شریعت اسلام و آموزه‌های قرآن این رشد و شکوفایی را ایجاد و تضمین می‌کند.(مائده، آیه 96)

5- استقامت در دین: رشد کامل اقتصادی زمانی در خانواده یا اجتماع تحقق می‌یابد که شریعت محوری و ایمان و تقوا به سطح عالی برسد و افراد اجتماع در دین اسلام به چنان استواری و استقامت دست یابند که چیزی آنان را از این حرکت اصیل و اصلی دور نسازد و به تردید و شک نیفکند. از همین رو خدا به‌صراحت می‌فرماید ملازمت با دین حق، از اسباب دستیابی به رشد کامل اقتصادی است(جن، آیه 16)؛ زیرا مقصود از «الطّریقهًْ» در آیه همان اسلام و ایمان و مراد از «ماء غدقاً» مثال برای توسعه در رزق و روزی است که همان رشد اقتصادی مورد نظر خواهد بود. (مجمع‌البیان؛ المیزان، ذیل‌آیه) قرآن درباره نقش استقامت در تحقق شکوفایی و رشد اقتصادی می‌فرماید:در حقیقت کسانی که گفتند: پروردگار ما خداست‏! سپس ایستادگی کردند، فرشتگان بر آنان فرود می ‏آیند و می‌گویند: هان بیم مدارید و غمین مباشید و به بهشتی که وعده یافته بودید شاد باشید. (فصلت، آیه ۳۰) پس امنیت و آرامش در سایه استقامت به دست می‌آید و این امنیت رشد و شکوفایی اقتصادی را به دنبال خواهد داشت.

6- انفاق: از نظر قرآن، هر گونه بذل و بخشش مادی و معنوی مانند آموزش علم و هنر و فن و حرفه، در قالب زکات علم ، یا زکات مال و صدقات و قرض الحسنه و مانند آنها، مهم‌ترین عامل رشد و شکوفایی اقتصادی است؛ زیرا در نظام اقتصادی اسلام، هر مالی که در اختیار بشر است، مال الله است(نور، آیه 33) و بر انسان‌ها است تا این مال امانی و ودیعت نهاده در دست مردم را به گونه‌ای به کار گیرند که خدا برای تحقق اهداف آفرینش خواسته است. از سوی دیگر خدا، به‌صراحت بیان کرده که این اموال ملک طلق و رهای هر کسی نیست، بلکه گروه‌ها و اقشار خاص و نیازمند اجتماعی نیز مالک آن هستند و باید حق و حقوق آنان از هر مالی ادا شود.(ذاریات، آیه 19؛ معارج، آیات 24 و 25) از نظر قرآن، رشد و شکوفایی اقتصادی در هر جامعه با پرداخت حقوق واجب و مستحب مالی امکان‌پذیر است. از همین رو صدقات را مایه افزایش و رشد اقتصادی دانسته می‌فرماید: وَ یُربی الصّدقـاتِ؛ و خدا صدقات را افزایش می‌دهد.(بقره، آیه 276) از آیات قرآن این مطلب به‌وضوح به دست می‌آید که بر خلاف تصور معمول، انفاقات نه تنها موجب کاهش سرمایه اقتصادی نیست، بلکه موجب رشد و شکوفایی اقتصادی خانواده و اجتماع است.(همان؛ روم، آیه 39؛ سباء، آیه 39؛ طلاق، آیه 7)

7- استغفار و توبه: از نظر قرآن گناه، دانسته و نادانسته یا خواسته و ناخواسته تاثیر منفی بر زندگی انسان می‌گذارد؛ بویژه آنکه برخی از اعمال دارای آثار و پیامدهای طبیعی و وضعی است که نمی‌توان آن را از خود دور ساخت. به عنوان نمونه جهاد علیه کفار و کشتن آنان به طور طبیعی کینه آنان را به دنبال خواهد داشت. از همین رو، لازم است که انسان به پناهگاه امن الهی پناه برد و خود را تحت سپر حمایت خدا قرار دهد.(فتح، آیات 1 و 2) بر این اساس، باید گفت که برای آنکه از تبعات  و پیامدهای اعمال و رفتار خود در امان مانیم، باید استغفار کنیم. این استغفار موجب می‌شود تا مقتضی برای عمل نیک و بهره‌برداری از نعمت فراهم آمده و موانع فعلی یا احتمالی بالقوه برداشته شود. (همان) بر همین اساس باید گفت که یکی از عوامل رشد و شکوفایی اقتصادی، استغفار به درگاه خدا و توبه به سوی او است تا انسان در مسیر درست قرار گیرد و از انحراف و کژی و نیز تبعات و پیامدهای اعمال در امان ماند.(هود، آیات 3 و 52؛ نوح، آیات 10 و 11)

8- کار و تلاش: کار و کارگری از مهم‌ترین عوامل رشد و پیشرفت اقتصادی است؛ زیرا انسان در دنیا و حتی آخرت بهره‌مند از تلاش و کوشش خویش است؛ و برای انسان چیزی جز آنچه سعی می‌کند نیست: وَأَنْ لَیْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَی.(نجم، آیه 39) از نظر قرآن، کار و تلاش بر روی زمین، عامل تأمین روزی و زندگی انسان است؛ به طور طبیعی کار بیشتر به معنای بهره‌مندی از فضل الهی است که فراتر از رزق معمولی که تقسیم شده است خواهد بود.(ملک، آیه 15؛ اسراء، آیات 12 و 66؛ قصص، آیه 73)

9- زمین پاک: از نظر قرآن، از جمله عوامل رشد اقتصادی، بهره‌مندی از زمین پاک و طیب است؛ زیرا زمین اگر خبیث (بایر و غیرحاصلخیز) باشد نمی‌تواند برکاتی داشته و موجب رشد و شکوفایی اقتصادی شود.(ملک، آیه 15)

10- آب: همان اندازه که زمین خوب و پاک برای رشد اقتصادی نیاز است، نیاز به آب در افزایش تولید و رشد اقتصادی نیز نقش دارد. از همین رو آب به‌ویژه آب باران که قابل شرب و استفاده در کشاورزی و صنایع است یک عامل مادی مهم در رشد اقتصادی است.(هود، آیه 52؛ نوح، آیات 10 تا 12؛ جن، آیه 16)

11- متخصصان متعهد: از دیگر عوامل مهم در رشد و شکوفایی، انسان‌های مومن و متعهد و باتقوایی است (مائده، آیه 96) که از تخصص به شکل احاطه علمی برخوردارند و به سبب تقوای الهی امین هستند.(قصص، آیه 26؛ یوسف، آیه 55) به سخن دیگر، منابع انسانی متخصص و متعهد از واجبات تحقق رشد اقتصادی و شکوفایی آن است. البته باید توجه داشت که تخصص بدون تعهد و تقوای الهی زیانبار است؛ چنانکه قارون با وجود دارا بودن تخصص مدیریت اقتصادی و دانایی به علم اقتصاد، گرفتار سوء رفتار اقتصادی و بلای الهی شد.(قصص، آیات 77 تا 83) از نظر قرآن، علم و تخصص بدون تعهد و تقوای الهی نه تنها عامل رشد نیست، بلکه خود عامل فتنه است و در بلندمدت به رشد و شکوفایی حقیقی اجتماع صدمه می‌زند.(زمر، آیه 49)

12- مدیریت قسطی: نظام اقتصادی زمانی به رشد و شکوفایی حقیقی دست می‌یابد که مدیریت آن در اختیار کسانی باشد که قوامین بالقسط هستند و سهمیه هر انسان و کسی را به او بر اساس قسمت الهی می‌دهند.(حدید، آیه 25؛ انعام، آیه 145؛ مائده، آیه 8؛ زخرف، آیه 32) با چنین رویکردی در اقتصاد، سرمایه‌ها و منابع ثروتی اجتماع در اختیار همگان قرار گرفته و زمینه برای همکاری جمعی فراهم می‌آید.(حشر، آیه 7) بنابراین، ظلم و ستمی در هیچ یک از بخش‌ها و عرصه‌های تولیدی و مصرفی روا نمی‌شود؛ بلکه اجتماع به شکل درست و عادلانه از اقتصاد و ثروت بهره‌مند می‌شود.(همان؛ اعراف، آیه 85)

13- پذیرش تفاوت‌ها: از نظر قرآن، همه انسان‌ها در یک سطح ادراکی و توانایی بدنی و علمی و مانند آن نیستند و تفاوت‌هایی میان افراد جامعه وجود دارد. پذیرش این فرق‌ها و تفاوت‌ها موجب می‌شود تا توزیع ثروت و نیز مسئولیت‌ها بر اساس آنها انجام شود و هر کسی در جای شایسته و بایسته خود قرارگیرد.(نساء، آیه 34؛ زخرف، آیه 32) البته پذیرش تفاوت‌ها به معنای نادیده گرفتن حضور اقتصادی مثلا زنان در عرصه اقتصادی نیست؛ زیرا از نظر قرآن حضور آنان به معنای بخشی از اجتماع و استقلال اقتصادی آنان امری ضروری است؛ هر چندکه در چگونگی فعالیت‌های اقتصادی آنان حدود و مقرراتی بیان شده است که نه تنها آسیب زا نیست بلکه به روند اقتصاد شکوفا و رو به رشد کمک می‌کند.(نساء، آیه 32؛ احزاب، آیات 33و 35)

14- مدیریت و نظارت دولتی: نظارت حکومت بر امور اقتصادی تولید، توزیع و مانند آنها بویژه در وضعیّت بحرانی امری لازم است.(یوسف، آیات 47 تا 55) این نظارت می‌تواند در همه دوره‌ها انجام شود تا اقتصاد به گونه‌ای در مسیر بالندگی و رشد قرار گیرد که همگان از آن بهره گیرند؛ بنابراین اختصاص به دوره‌ای خاص و بحرانی ندارد؛ از همین رو خدا مسئولیت انفال و ثروت عمومی را در اختیار نظام سیاسی ولایی قرار داده و حضور در بخش‌های مهم اقتصادی در قالب کسب مالیات و زکات و خمس و مانند آنها را وظیفه نظام ولایی دانسته است.(حشر، آیات 7 تا 9؛ انفال، آیات 1 و 44) این نظارت دولتی موجب می‌شود تا در توزیع ثروت و منابع طبیعی اجتماع، تولید کالا و خدمات مناسب و مورد نیاز آن، (یوسف، آیات 47 تا 55؛ حشر، آیه 7) و نیز مبادلات اقتصادی(اعراف، آیه 85)، احکام قضایی در حوزه فعالیت‌های اقتصادی(نساء، آیه 60) و نیز جلوگیری از اسراف و تبذیر و مانند آنها نقش مستقیم ایفا کند تا زمینه برای رشد و شکوفایی اقتصادی فراهم شود و اموال در اختیار سفیهان و بی‌خردان قرار نگیرد.(نساء، آیه 5) این مدیریت و نظارت در همه عرصه‌ها از تصمیم گیری در سطوح کلان اقتصادی تا سیاست گذاری و برنامه‌ریزی و اجرا را در تولید و توزیع و مصرف در بر می‌گیرد. (یوسف، آیات 47 تا 55)

15- اصلاح اقتصادی: از آنجا که اقتصاد مانند هر امر اجتماعی گرفتار تغییرات نامطلوب است، نیازمند اصلاحات دائمی می‌باشد.(هود، آیات ‌84‌ و ‌85‌ و ‌88)

اینها از مهم‌ترین عوامل رشد و شکوفایی اقتصادی است. در مقابل بی‌تقوایی، بی‌تعهدی، اقتصاد ربوی، توزیع نابرابر ثروت، و مانند آنها از مهم‌ترین موانع رشد و شکوفایی حقیقی اقتصادی است که باید از آنها پرهیز کرد.

منبع مطلب : fa.abna24.com

مدیر محترم سایت fa.abna24.com لطفا اعلامیه بالای سایت را مطالعه کنید.

جواب کاربران در نظرات پایین سایت

مهدی : نمیدونم, کاش دوستان در نظرات جواب رو بفرستن.