کدام محلول رسانای جریان الکتریکی است

کدام محلول رسانای جریان الکتریکی است را از سایت هاب گرام دریافت کنید.

رسانای الکتریکی

رسانای الکتریکی به هر ماده‌ای که جریان الکتریکی را به خوبی از خود عبور دهد گفته می‌شود. علت اصلی رسانا بودن برخی مواد این است که الکترون‌های آن‌ها می‌توانند به راحتی از اتم خارج شوند و به حرکت دربیایند. یک سیم فلزی، یک رسانای الکتریکی است. (در رسانا‌های مایع مانند آب نمک، یون‌ها هستند که حرکت می‌کنند).^[۱] رسانایی الکتریکی مواد مختلف با هم متفاوت است.

معمولی‌ترین رسانای الکتریکی، یک فلز است، چراکه الکترون‌های آزاد در پیوند فلزی دارد.

رساناهای متداول، از مس تقریباً خالص با انعطاف‌پذیری کافی، یا از آلومینیوم یا آلیاژهای مخصوص ساخته می‌شوند. سطح مقطع رساناها با توجه به مقدار جریان و کاربرد، در اندازه‌های گوناگون و شکل‌های متفاوت تعیین می‌شود.

از رساناهای الکتریکی، نقره، مس، طلا، آلومینیوم هستند.

گاهی به دلیل رسانایی بالا و نیز مقاومت در برابر خوردگی، از طلا در وسایل الکترونیکی استفاده می‌شود. اینکه تصور می‌شود طلا، رسانایی بیشتری نسبت به مس دارد درست نیست؛ دلیل استفاده از طلا در وسایل الکترونیکی، مقاومت زیاد آن در برابر خوردگی و زنگ‌زدن است.

جستارهای وابسته[ویرایش]

پانویس[ویرایش]

منبع مطلب : fa.wikipedia.org

مدیر محترم سایت fa.wikipedia.org لطفا اعلامیه بالای سایت را مطالعه کنید.

مقاومت و رسانایی الکتریکی

رسانایی الکتریکی به مفهوم قابلیت هدایت جریان الکتریکی در یک ماده، و یکای آن در سیستم استاندارد بین‌المللی واحدها، زیمنس است. در بعضی از مواد، انتقال بار الکتریکی از نقطه ای از ماده به نقطه دیگر آن به آسانی صورت می‌گیرد و در بعضی چنین نیست. به عنوان مثال اگر سر یک سیم مسی را به میلهٔ نایلونی باردار و سر دیگر آن را به یک گلوله چوب‌پنبه‌ای که در ابتدا بدون بار است، وصل کنیم، با نزدیک کردن اجسام باردار دیگر، معلوم می‌شود که گلوله باردار شده‌است؛ بنابراین سیم مسی که در آن انتقال بار صورت می‌گیرد، رسانا است.هر رسانای الکتریکی در برابر جریان الکتریکی از خود مقاومتی نشان میدهند.مقاوت برخی از رسانا ها از رسانا های دیگر بیشتر است.

تعریف رسانایی از دیدگاه جریان الکتریکی[ویرایش]

اجسامی که می‌توانند جریان الکتریسیته را بدون اتلاف زیاد (با مقاومت الکتریکی کم) از خود عبور دهند، رسانای الکتریسته خوانده می‌شوند.

افرادی که بیشتر با وسایل برقی کار می‌کنند، در هنگام کار از وسایلی استفاده می‌کنند که دچار برق گرفتگی نشوند. میدانیم به عنوان مثال، کفش‌های مخصوص می پوشند. یعنی از آنجا که بدن انسان رسانا است، برای اینکه جریان برق از طریق بدن انسان به زمین منتقل نشود، (چون در این صورت برق گرفتگی اتفاق می‌افتد) باید از کفش‌ها و دستکش‌‌های مخصوص استفاده کنند. دسته فازمتر ماده‌ای عایق است و لذا می‌توان با استفاده از آن به راحتی برای تشخیص وجود یا عدم جریان برق استفاده نمود.

هنگام کار با برق باید بدانیم که چه اجسامی (موادی) قابلیت انتقال جریان الکتریکی دارند و چه موادی ندارند. دسته اول را رسانا و دسته دوم را نارسانا می‌نامند.

رسانایی الکترونی[ویرایش]

برای پی بردن به دلیل رسانایی می‌توان ساختمان مواد رسانا را مورد توجه قرار داد. از جمله مواد رسانای بسیار معروف، فلزات هستند. ویژگی عمده فلزات از نظر الکتریکی این است که این مواد دارای الکترون‌های آزاد هستند. این الکترون‌ها را اصطلاحاً حاملان بار می‌گویند. هنگامی که اتم‌های منزوی برای تشکیل جسم جامد فلزی با هم ترکیب می‌شوند، الکترون‌های لایه خارجی اتم، مقید به اتم‌های منفرد باقی نمی‌مانند، بلکه آزادانه در سراسر جسم جامد حرکت می‌کنند.

زمانی که در جسمی جابجایی بار صورت می‌گیرد، می‌گویند از جسم جریان الکتریکی می‌گذرد؛ بنابراین اگر فلزی را در مسیر جریان الکتریکی قرار دهیم، این جریان توسط الکترون‌های آزاد منتقل می‌شود و از این رو خاصیت رسانایی بیشتر به دلیل حاملان بار و سرعت آنهاست. البته غیر از فلزات رساناهای دیگری نیز وجود دارند. از این جمله می‌توان به محلول‌های آبی نمک‌ها و اسیدها اشاره کرد در این مواد رسانایی به شیوهٔ یونی انجام می‌گیرد.

رسانایی یونی[ویرایش]

یک واکنش شیمیایی است که با عبور جریان برق از یک محلول به وقوع می‌پیوندند.

ابر رسانا، رسانا، نیمه رسانا، نارسانا (عایق)[ویرایش]

همه عناصر و مواد از لحاظ عبور جریان برق به سه گروه رسانا، نیمه رسانا، و نارسانا (یا عایق) طبقه‌بندی می‌شوند. معمولاً در بین عناصر شناخته شده فلزات رسانای خوب جریان الکتریکی هستند و غیر فلزات، نارسانا و در برخی مواقع نیمه رسانا هستند. عدد اتمی و چینش الکترون‌ها و پیوندهای آن‌ها نقش به سزایی در رسانای الکتریکی دارد. بنابراین در این مورد استثنائاتی هم دارد. مثلاً نافلز بروم در گروه هفدهم و دوره چهارم جدول مندلیف قرار دارد. برم نافلزی است که رسانای جریان برق است. فلزات جریان برق را از خود عبور می‌دهند. ولی نافلزات این طور نیستند. "شبه فلز" نیز یک عنوان برای طبقه‌بندی عناصر شیمیایی است و به عناصری گفته می‌شود که خواصشان میان فلز و نافلز است. تعریف معینی برای شبه فلزها وجود ندارد اما آن‌ها دارای دو مشخصه هستند:

عناصری که در دسته شبه‌فلزها جای می‌گیرند عبارتند از بور (B)، سیلیسیوم (Si)، ژرمانیوم (Ge)، آرسنیک (As)، آنتیموان (Sb)، تلوریوم (Te)، و پولونیوم (Po). بعضی از آلوتروپ‌های دیگر عناصر نیز مانند شبه‌ فلزها رفتار می‌کنند. همه این عناصر در بلوک پی قرار دارند. کربن دارای آلوتروپ‌ها یا دگر شکل‌هایی است. الماس و گرافیت از جمله دگر شکل‌‌های کربن هستند. در بلور الماس هر اتم کربن به وسیلهٔ چهار پیوند کووالانسی به چهار اتم کربن دیگر متصل است، در نتیجه چهار الکترون ظرفیت آن درگیر پیوند می‌باشند. الماس رسانای برق نیست، اما رسانایی گرمایی آن حدود پنج برابر فلز مس است.

گرافیت آلوتروپ دیگر کربن ماده‌ای سیاه و نرم بوده و ساختار لایه‌ای دارد؛ در گرافیت، هر یک از اتم‌های کربن در هر لایه با سه اتم مجاور خود پیوند دارد. یعنی چهار الکترون پیوندی با سه اتم کربن دیگر پیوند برقرار می‌کنند، بنابراین هر اتم کربن با یکی از اتم‌های کربنی که با آن پیوند دارد، پیوندی دوگانه برقرار می‌کند. یکی از این پیوندها سست بوده و در نتیجه یکی از الکترون‌های متعلق به هر کربن تقریباً آزاد بوده و می‌تواند در سراسر لایه حرکت کند. حرکت یون یا الکترون سبب رسانایی الکتریسیته می‌شود. در نتیجه گرافیت در طول هر لایه از لایه‌های خود رسانایی الکتریسیته دارد البته با پیش رفت علوم نانو، کاربرد کربن بسیار بیشتر شده‌است. از این لحاظ اتم کربن به لحاظ انواع پیوندهایی که می‌تواند تشکیل دهد بی نظیر است. همین موضوع باعث اهمیت فوق‌العاده کربن در علوم نانو شده‌ است.

ابر رسانا[ویرایش]

. اَبَررسانایی پدیده‌ای است که در دماهای بسیار پایین برای برخی از مواد رخ می‌دهد. در حالت ابررسانایی مقاومت الکتریکی ماده صفر می‌شود و ماده خاصیت دیامغناطیسی کامل پیدا می‌کند، یعنی میدان مغناطیسی را دفع می‌کند. دفع میدان مغناطیسی تنها تفاوت اصلی ابررسانا با رسانای کامل است، زیرا رسانای کامل میدان مغناطیسی را عبور می‌دهد (آن را دفع نمی‌کند).

مقاومت الکتریکی یک رسانای فلزی به تدریج با کاهش دما کم می‌شود. در رساناهای معمولی مثل مس و نقره، وجود ناخالصی و مشکلات دیگر این روند را کند می‌کند. به طوری که حتی در صفر مطلق هم نمونه‌های معمول مس همچنان مقاومت الکتریکی کمی دارند. در مقابل ابررساناها موادی هستند که اگر دمایشان از یک دمای بحرانی کمتر شود، ناگهان مقاومت الکتریکی خود را از دست می‌دهند. جریانی از الکتریسیته در یک حلقهٔ ابررسانا می‌تواند برای مدت نامحدودی بدون وجود مولد جریان وجود داشته باشد. مانند پدیدهٔ فرّومغناطیس و خطوط طیفی اتم‌ها، ابررسانایی نیز پدیده‌ای کوانتومی است. هر چند یک تئوری جهانشمول برای اَبَررسانایی وجود ندارد؛ و نمی‌توان آن را با فیزیک کلاسیک به مانند یک رسانای مطلوب توصیف کرد.

پدیدهٔ ابررسانایی برای طیف وسیعی از مواد مانند قلع و آلومینیوم وجود دارد. همچنین برخی آلیاژها و نیمه‌رساناها نیز ابررسانا هستند، ولی فلزاتی مثل طلا و نقره این پدیده را از خود نشان نمی‌دهند، همچنین پدیدهٔ ابررسانایی در فلزات فرومغناطیس هم روی نمی‌دهد. در سال ۱۹۸۶ ابررسانایی دمای بالا کشف شد. دمای بحرانی این ابررساناها بیش از ۹۰ کلوین است. نظریه‌های کنونی ابررسانایی نمی‌توانند ابررسانایی دمای بالا را، که به ابررسانایی نوع ۲ (Type II) معروف است، توضیح دهند. از نظر عملی ابررساناهای دمای بالا کاربردهای بسیار بیشتری دارند، زیرا در دماهایی ابررسانا می‌شوند که راحت‌تر قابل ایجاد هستند. پژوهش برای یافتن موادی که دمای بحرانی آن‌ها باز هم بیشتر باشد، و همچنین برای یافتن نظریه‌ای برای توضیح ابررسانایی دمای بالا همچنان ادامه دارد.

رسانا[ویرایش]

اجسامی که می‌توانند جریان الکتریسیته را بدون اتلاف زیاد (با مقاومت الکتریکی کم) از خود عبور دهند، رسانای الکتریسته خوانده می‌شوند.

نیمه رسانا[ویرایش]

نیمه رسانا یا نیمه‌هادی عنصر یا ماده‌ای است که در حالت عادی عایق است ولی با افزودن مقداری ناخالصی قابلیت هدایت الکتریکی پیدا می‌کند. (منظور از ناخالصی عنصر یا عناصر دیگری است غیر از عنصر اصلی؛ مثلا اگر عنصر اصلی سیلیسیوم باشد ناخالصی می‌تواند آلومینیوم یا فسفر باشد). نیمه‌رساناها در لایه ظرفیت خود چهار الکترون دارند. مقاومت الکتریکی نیمه‌رساناها، چیزی بین رساناها و نارساناها است. از نیمه رساناها برای ساخت قطعاتی مانند دیود، ترانزیستور، آی سی و … استفاده می‌شود. ظهور نیمه رساناها در علم الکترونیک انقلاب عظیمی ایجاد کرده که اختراع رایانه یکی از دستاوردهای این انقلاب است. نیمه‌رساناها به دو نوع دارند

در نیمه‌رسانای ذاتی تعداد حفره و الکترون برابر است، در صورتی که در نیمه‌رسانای غیر ذاتی چنین نیست. نیمه رسانای غیر ذاتی با آلاییدن نیمه‌رسانای چهار ظرفیتی با یک عنصر سه یا پنج ظرفیتی پدید می‌آید. نیمه‌رساناهای غیر ذاتی به دو دسته تقسیم می‌شوند.

عایق[ویرایش]

موادی که نمی‌توانند جریان الکتریسیته را بدون اتلاف زیاد از خود عبور دهند، نارسانای الکتریسته خوانده می‌شوند.

اهمیت اجسام رسانا[ویرایش]

در زندگی امروزی اجسام رسانا نقش بسیار اساسی ایفا می‌کنند. به عنوان نمونه، می‌توان به سیم‌های انتقال اشاره کرد که به این وسیله جریان برق تولید شده در نیروگاه‌ها به شهرها و مناطق مسکونی منتقل می‌شود. البته اهمیت مواد رسانا تنها به این مورد خاص محدود نمی‌شود. اگر وسایل برقی خانگی را مورد توجه قرار دهیم و به مواد مختلف رسانا که در ساختمان آن بکار رفته‌است توجه کنیم، اهمیت این مواد بیشتر واضح خواهد بود.

منابع[ویرایش]

دانشنامه رشد.

منبع مطلب : fa.wikipedia.org

مدیر محترم سایت fa.wikipedia.org لطفا اعلامیه بالای سایت را مطالعه کنید.

شناسایی محلول‌های رسانا و نارسانا

هرچه توانایی یک محلول در هدایت الکتریکی بیشتر باشد، شدت نور لامپ چراغ قوه که در این آزمایش به عنوان شاخصی برای قدرت رسانایی مورد استفاده قرار گرفته است، بیشتر خواهد بود. برای انجام این آزمایش به یک آداپتور 12 ولت برق متناوب (AC) ، سیم برق 3 یا 6 میلی‌متری که یک انتهای آن دارای دوشاخه باشد، یک لامپ 12 ولتی که در چراغ قوه مورد استفاده قرار می‌گیرد و همچنین به یک تخته چوب برای استقرار این اتصالات نیاز دارید. پس از تکمیل مدار الکترونیک که می‌خواهید از آن برای آزمون قابلیت رسانایی محلول‌های مختلف استفاده کنید، دوشاخه آداپتور رابه برق بزنید. سپس در یک فنجان مقداری آب بریزید و انتهای سیم برق را داخل آن قرار دهید. اگر آبی که در فنجان ریخته‌اید، آب مقطر باشد، لامپ روشن نخواهد شد. اما اگر در آن آب لوله‌کشی شهری بریزید، ممکن است لامپ با نور ضعیفی روشن شود. این نشان می‌دهد آب لوله‌کشی شهری می‌تواند رسانای ضعیفی باشد.

حالا مقداری نمک به آب اضافه کنید و آن را به هم بزنید. وقتی انتهای سیم را در محلول قرار می‌دهید لامپ روشن می‌شود. چراکه محلول آب و نمک رسانای خوبی برای جریان الکتریکی است و می‌تواند الکتریسیته را مانند یک فلز بخوبی انتقال دهد.

می‌توانید این آزمایش را با مواد متفاوتی که در دسترس دارید، انجام دهید تا قابلیت رسانایی آنها را به صورت محلول در آب مورد بررسی و آزمایش قرار دهید. شکر، جوش شیرین، شامپو، پودر لباسشویی، الکل چوب و قرص‌هایی که به عنوان داروی ضد اسید معده مورد استفاده قرار می‌گیرند، از جمله موادی هستند که می‌توانید با انجام این آزمایش، قابلیت هدایت الکتریکی آنها را مورد بررسی قرار دهید.

اما برای این‌که از ترکیب مواد مختلف با هم جلوگیری شود، بهتر است قبل از این‌که آزمایش را برای یک محلول دیگر انجام دهید، انتهای سیم را که در محلول قرار می‌دهید، بخوبی تمیز کنید تا هیچ اثری از ماده‌ای که در آزمایش قبلی در فنجان ریخته بودید در سطح سیم باقی نماند.

همچنین توجه داشته باشید که نباید بیش از 10 تا 15 ثانیه انتهای سیم را در ظرفی که محلول دارد قرار دهید، چراکه افزایش مدت زمانی که انتهای سیم در محلول باقی می‌ماند، موجب خواهد شد قسمت فلزی انتهای سیم دچار خوردگی شود. به این ترتیب می‌توانید فهرستی از موادی که می‌توانند رسانای خوبی برای جریان الکتریکی باشند، موادی که رسانای ضعیفی برای الکتریسیته هستند و همچنین موادی که قابلیت رسانایی ندارند، تهیه کنید. گاهی قابلیت رسانایی محلول‌هایی که ترکیبی از مواد مختلف هستند در مقایسه با زمانی که این مواد را به تنهایی در آب می‌ریزید، متفاوت خواهد بود.

برای مثال می‌توانید ترکیبی از سرکه و پودر شوینده را در ظرفی ریخته و قابلیت رسانایی آن را مورد بررسی قرار دهید. بی‌شک نتیجه این آزمایش با آزمایشی که هر یک از این مواد را به تنهایی در آب حل می‌کنید، متفاوت خواهد بود.

منبع مطلب : jamejamonline.ir

مدیر محترم سایت jamejamonline.ir لطفا اعلامیه بالای سایت را مطالعه کنید.

جواب کاربران در نظرات پایین سایت

مهدی : نمیدونم, کاش دوستان در نظرات جواب رو بفرستن.