که داند بجز ذات پروردگار که فردا چه بازی کند روزگار

که داند بجز ذات پروردگار که فردا چه بازی کند روزگار را از سایت هاب گرام دریافت کنید.

زیباترین داستان رزمی و قهرمانانه از شاهنامه حکیم توس

رزم رستم با اشکبوس

بنام خداوند خورشید و ماه                          که جان را بنامش خرد داد راه        

                                خداوند هستی و هم راستی                 نخواهد ز تو کژی و کاستی

که داند بجز ذات پروردگار                             که فردا چه بازی کند روزگار 
چو از کوه بفروخت گیتی فروز                       دو زلف شب تیره بگرفت روز

فراوان سپه دیده ام پیش از این            ندیدم که لشگر بدی بیش از این

بنالید کای کردگار بلند                             بگیتی تویی برتر از چون و چند 
درین رزم یاری ره ای بی نیاز                    که بیچاره ماییم تو چاره ساز 
مگر بخششت یارمندی دهد                    بفیروزیم سربلندی دهد 
فرود آمد از کوه دل بد نکرد                        گذر برسپاه و سپهبد نکرد 
بفرمود تا برکشیدند کوس                        بجنگ اندرآمد سپهدار طوس

چو رستم بدید آنکه خاقان چه کرد            بیاراست لشگر بدشت نبرد 
بفرمود تا طوس بربست کوس              بیاراست لشگر چو چشم خروس

دلیری که بد، نام او اشکبوس                       همی بر خروشید، بر سان کوس

بیامد که جوید، ز ایران نبرد                               سر هم نبرد، اندر آرد به گرد

بشد تیز رهّام، با خود و گبر                          همی گرد رزم، اندر آمد به ابر

برآویخت رهّام، با اشکبوس              برآمد ز هر دو سپه، بوق و کوس

بر آن نامور، تیرباران گرفت                        کمانش، کمین سواران گرفت

جهانجوی، در زیر پولاد بود                      بخفتانش بر، تیر چون باد بود

نبد کارگر تیر بر گبر اوی               ازان تیزتر شد دل جنگجوی

به گرز گران، دست برد اشکبوس                  زمین آهنین شد، سپهر آبنوس

برآهیخت رهّام، گرز گران                      غمی شد ز پیکار، دست سران

چو رهّام گشت، از کشانی ستوه          بپیچید زد روی و، شد سوی کوه

ز قلب سپه، اندر آشفت توس                      بزد اسب، کاید بر اشکبوس

تهمتن برآشفت و، با توس گفت                        که رهّام را، جام باده ست جفت

به می در همی تیغ بازی کند                  میان یلان سرفرازی کند

 چرا شد کنون روی چون سندروس                 سواری بود کمتر از  اشکبوس

تو قلب سپه را، به آیین بدار                         من اکنون پیاده، کنم کارزار

کمان به زه را، به بازو فکند                               به بند کمر بر، بزد تیر چند

خروشید، کای مرد رزم آزمای                            هماوردت آمد، مشو باز جای

کشانی بخندید و، خیره بماند      عنان را گران کرد و، او را بخواند

 بدو گفت خندان، که نام تو چیست تن بی سرت را،که خواهد گریست؟

تهمتن چنین داد پاسخ، که نام                چه پرسی کزین پس، نبینی تو کام

مرا مادرم نام، مرگ تو کرد                             زمانه مرا، پتک ترک تو کرد

کشانی بود گفت، بی بارگی               به کشتن دهی، تن به یکبارگی

تهمتن، چنین داد پاسخ بدوی              که ای بیهده، مرد پرخاشجوی

پیاده، ندیدی که جنگ آورد                       سر سرکشان، زیر سنگ آورد ؟

به شهر تو، شیر و نهنگ و پلنگ             سوار اندر آیند هر سه به جنگ ؟

هم اکنون تو را، ای نبرده سوار                         پیاده، بیاموزمت کارزار

پیاده مرا زان فرستاده توس                            که تا اسب بستانم از اشکبوس

پیاده به از چون تو پانصد سوار                   بدین روز و این گردش کارزار

کشانی پیاده شود ، همچو من             بدو روی خندان شوند انجمن

کشانی بدو گفت : با تو سیلح                           نبینم همی جز فسوس و مزیح

بدو گفت رستم که تیر و کمان                    ببین تا هم اکنون سرآری زمان

چو نازش به اسب گران مایه دید            کمان را به زه کرد و اندر کشید

یکی تیز زد بر بر اسب اوی                        که اسب اندر آمد ز بالا به روی

بخندید رستم به آواز گفت                 که بنشین به پیش گران مایه جفت

سزد گر بداری سرش در کنار                       زمانی برآسایی از کارزار

کمان را به زه کرد زود اشکبوس               تنی لرز لرزان و رخ سندروس

به رستم بر آنگه ببارید تیر                        تهمتن بدو گفت بر خیره خیر ،

همی رنجه داری تن خویش را               دو بازوی و جان بد اندیش را

ترا تیر برمن نیاید به کار                           نه ای مرد گرد افکن نامدار 
نداری زجنگ آوران بهره ای                       نکردی به تیرو کمان مهره ای 
ترا بخت برگشته بینم همی                    بدین رزمگه کشته بینم همی 
نه ای مرد پیکار و دشت و نبرد                هم اکنون شود چهر بخت تو زرد

تهمتن به بند کمر، برد چنگ                    گزین کرده، یک چوبه تیر خدنگ

یکی تیر، الماس پیکان چو آب                         نهاده بر او، چار پرّ عقاب

کمان را بمالید، رستم به چنگ                      به شست اندر آورده، تیر خدنگ

ستون کرد چپ را، و خم کرد راست                   خروش، از خم چرخ چاچی بخاست

چو سو فارش آمد، به پهنای گوش               ز شاخ گوزنان، برآمد خروش

چو بوسید پیکان، سر انگشت اوی                                 گذر کرد، بر مهره ی پشت اوی

بزد بر بر و، سینه‌ی اشکبوس                     سپهر آن زمان، دست او داد بوس

قضا گفت گیر و قدر گفت ده                     فلک گفت احسنت و مه گفت زه

کُشانی، هم اندر زمان جان بداد                  چنان شد، که گفتی ز مادر نزاد

نظاره بر ایشان، دو رویه سپاه                         که دارند، پیکار گردان نگاه

  نگه کرد کاموس و خاقان چین             برآن برز و بالا و آن زور و کین

چو برگشت رستم هم اندر زمان              سواری فرستاد خاقان دمان

کزان نامور تیر بیرون کشید                    همه تیر تا پر پر از خون کشید

میان سپه تیر بگذاشتند                             سراسر همه نیزه پنداشتند

چو خاقان بدان پر و پیکان و تیر             نگه کرد برنا دلش گشت پیر

به پیران چنین گفت کاین مرد کیست      ز گردان ایران وُرا نام چیست

تو گفتی که لختی فرومایه اند                ز گردنکشان کمترین پایه اند

کنون نیزه با تیر ایشان یکیست       دل شیر در جنگشان اندکیست

همی خوار کردی سراسر سخن               جز آن بد که گفتی ز سر تا به بن‏

بدو گفت پیران کز ایران سپاه                 ندانم کسی را بدین پایگاه‏

کجا تیر او بگذرد بر درخت           ندانم چه دارد بدل شوربخت‏

از ایرانیان گیو و توس‏اند مرد                 که با فرّ و برزند روز نبرد

برادرم هومان بسی پیش توس               جهان کرد بر گونه ی آبنوس‏

بایران ندانم که این مرد کیست              بدین لشکر او را هم آورد کیست‏

شوم باز پرسم ز پرده سرای           بیارند ناکام نامش بجای‏

نداند کسی غیر پروردگار           که فردا چه بازی کند روزگار   

منبع مطلب : manoochehrmehrarian.blogfa.com

مدیر محترم سایت manoochehrmehrarian.blogfa.com لطفا اعلامیه سیاه بالای سایت را مطالعه کنید.

نداند به جز ذات پروردگار/ که فردا چه بازی کند روزگار

منبع مطلب : www.bmn.ir

مدیر محترم سایت www.bmn.ir لطفا اعلامیه سیاه بالای سایت را مطالعه کنید.

رستم واشکبوس

پس از مرگ فرود و شکستهای پی در پی سپاه ایران از سپاه توران که در پایان منجر به محاصره ی ایرانیان در کوه هماون گردید، ناچار شدند رستم را به یاری در میدان نبرد فرابخوانند. با ورود رستم به میدان نبرد و گفته های امیدوار کننده ی او با نیروهای خودی و حرکتهای روانی او با اشکبوس و کاموس و چنگش، در نبردهای تن به تن، نوار پیروزیهای تورانیان در دامان کوه هماون پاره شد و سرآغاز پیروزیهایی برای ایرانیان گردید و پایانش شکست و نابودی دشمن بود که منجر به کشته شدن افراسیاب فرمانروای مقتدر توران زمین گردید .

چو آمد درفش سپهبد پدید             شب تیره رستم به لشگر رسید
گودرز و دیگر سران ایران به پیشباز رستم رفتند و با غم و اشک برای کشتگان شهید مانند بهرام در میدان نبرد ، با امید به فردا سپاه دشمن را برای رستم اینگونه بیان کردند:

زچین و زهندو زسقلاب وروم                  زویرانه گیتی وآباد بوم
همانا نمانده یکی جانور                        یکی برجنگ ما برنبسته کمر

رستم ایرانیان را دلداری می دهد و مانند همیشه آنها را به یاری خداوند یکتا امیدوار می کند و برای آنها از خستگی خود و اسبش رخش نامور سخن می گوید:

چنین گفت رستم که گردان سپهر             ببینیم تا بر که گردد بمهر

چگونه بود بخشش آسمان                      کرا زین بزرگان سرآید زمان

درنگی نبودم براه اندکی                         دو منزل همی کرد رخشم یکی

کنون سم این بارگی کوفتست                  ز راه دراز اندر آشوفتست

نیارم برو کرد نیرو بسی                           شدن جنگ جویان به پیش کسی

یک امروز در جنگ یاری کنید                       برین دشمنان کامگاری کنید

که گردان سپهر جهان یار ماست                  مه و مهر گردون نگهدار ماست

سپس رستم و همراهانش جهت رفع خستگی، شب را به استراحت می پردازند تا فردا چه پیش آید:

که داند بجز ذات پروردگار                             که فردا چه بازی کند روزگار
چو از کوه بفروخت گیتی فروز                       دو زلف شب تیره بگرفت روز

با طلوع خورشید رستم به بالای کوه می رود تا دشمن را ارزیابی کند و راه مبارزه با آنها و آرایش نیروهای خودی را آماده نماید. رستم از دیدن انبوه دشمن بی شمار شگفت زده می شود و باخود می گوید:

فراوان سپه دیده ام پیش از این            ندیدم که لشگر بدی بیش از این

او مانند همیشه به راز و نیاز با خدا پرداخت و خدا را به یاری طلبید که فردوسی از زبان او می گوید:

بنالید کای کردگار بلند                             بگیتی تویی برتر از چون و چند
درین رزم یاری ره ای بی نیاز                    که بیچاره ماییم تو چاره ساز
مگر بخششت یارمندی دهد                    بفیروزیم سربلندی دهد
فرود آمد از کوه دل بد نکرد                        گذر برسپاه و سپهبد نکرد
بفرمود تا برکشیدند کوس                        بجنگ اندرآمد سپهدار طوس

سپاه ایران و توران (با هم پیمانانش) آرایش نظامی گرفتند و سپاه توران با فرماندهی خاقان چین با سروصدای فراوان طبل و کوس و کرنای گوش فلک را کر کردند:

چو رستم بدید آنکه خاقان چه کرد            بیاراست لشگر بدشت نبرد
بفرمود تا طوس بربست کوس              بیاراست لشگر چو چشم خروس

پهلوان دلیری از همراهان خاقان چین با تاخت و تاز اسب روبروی سپاه ایران آمد و از مردان ایران هماورد خواست تا با او سوار براسب به نبرد تن به تن بپردازد و برای پایین آوردن روحیه ی ایرانیان به رجزخوانی پرداخت . رهام پسرگودرز سپهسالار ایران به میدان نبرد شتافت و با اشکبوس با تیروکمان به جنگ پرداخت که تیر رهام بر زره اشکبوس کارگر نیفتاد و ناچار دست در گرز برد و بر سر اشکبوس زد که برکلاه خودش کارگر نیامد . اشکبوس نیز دست برگرز گران برد و برکلاه خود رهام زخمی زد که کلاه خود او خرد گردید و سرش زخمی برداشت و رهام همینکه در خود یارای پایداری را دربرابر اشکبوس ندید از برابر او فرار کرد و به سوی کوه هماون رفت . توس سپهبد از فرار رهام ناراحت شد و اسبش را به حرکت درآورد تا به مبارزه با اشکبوس رود . رستم ناراحت و خشمگین شدکه چرا پس از فرار رهام دیگری به مبارزه با دشمن نمی رود تا سپهبد پیر ایران به میدان نرود که فردوسی از زبان رستم چنین می گوید :

تهمتن برآشفت و با طوس گفت               که رهام را جام باده است جفت
به می درهمی تیغ بازی کند                       میان یلان سرفرازی کند
چراشد کنون روی چون سندروس               سواری نبد کمتر از اشکبوس
تو قلب سپه رابه آئین بدار                          من اکنون پیاده کنم کارزار

کمان بزه کرده آماده ی تیراندازی، کمان را بر بازو افکند و چند تیر را بر بند کمر زد و با تیر قهوه ای رنگی از چوب خدنگ که بسیار راست و محکم می باشد خرامان به سوی اشکبوس تاخت که در حال جولان با اسب بود و فریادی ناشی از پیروزی سر می داد. او را به سوی خود برای نبرد تن به تن فرخواند. از این زمان جنگ روانی رستم و اشکبوس آغاز می شود:

خروشید کای مرد رزم آزمای                   هماوردت آمد مرو باز جای
کشانی بخندید و خیره بماند                عنان را گران کردو او را بخواند

اشکبوس هرچند که با دیدن پهلوانی پیاده و بدون اسب و تجهیزات نظامی به حیرت و اندیشه فرو می رود ، لگام اسب را محکم می کند و  او را به سوی خود می خواند:

بدو گفت خندان که نام تو چیست ؟        تن بی سرت را که خواهد گریست ؟
تهمتن چنین داد پاسخ که نام                چه پرسی که هرگز نبینی تو کام
مرا مام من نام مرگ تو کرد                             زمانه مرا پتگ ترگ تو کرد
کشانی بدو گفت بی بارگی                    به کشتن دهی تن به یکبارگی
تهمتن چنین داد پاسخ بدوی                     که ای بیهده مرد پرخاشجوی
پیاده ندیدی به جنگ آورد                         سر سرکاشن زیر سنگ آورد
بشهر تو شیر و پلنگ و نهنگ                       سوار اندر آیند هرگز بجنگ
هم اکنون ترا ای نبرده سوار                              پیاده بیاموزمت کارزار
پیاده مرا زان فرستاد طوس                     که تا اسب بستانم از اشکبوس
کشانی پیاده شود همچو من                     بدو روی خندان شود انجمن
پیاده به از چون تو سیصد سوار                بدین زور و این دست و این کارزار
کشانی بدوگفت باتوسلیح                        نبینم همی جز فریب و مزیح
بدوگفت رستم که تیر وکمان                   به بینی کت اکنون سرآرد زمان
چو نازش به اسب گران مایه دید                 کمانرا بزه کرد و اندر کشید
یکی تیرزد بر براسب اوی                        که اسب اندر آمد زبالا به روی
بخندید رستم ،به آواز گفت                      که بنشین به پیش گرانمایه جفت
سزد گربگیری سرش در کنار                          زمانی برآسایی از کارزار

رستم با اینگونه رفتار و کردار خونسردانه و گفتار استوار ، متین و خردورزانه و همچنین با تیراندازی دقیق و کشتن اسب اشکبوس و نیز سخنان طنز آمیز و ملامت گرانه، بند دل اشکبوس را پاره کرد و ترس را بر سراسر وجودش چیره گردانید تا اینکه :

کمان را بزه کرد پس اشکبوس               تنش لرز لرزان رخش سندروس
به رستم برآنگه ببارید تیر                         تهمتن بدو گفت برخیره خیر
همی رنجه داری تن خویش را                      دوبازو و جان بداندیش را
ترا تیر برمن نیاید به کار                           نه ای مرد گرد افکن نامدار
نداری زجنگ آوران بهره ای                       نکردی به تیرو کمان مهره ای
ترا بخت برگشته بینم همی                    بدین رزمگه کشته بینم همی
نه ای مرد پیکار و دشت و نبرد                هم اکنون شود چهر بخت تو زرد

رستم پس از این گفتگو تیری دیگر بر سینه ی اشکبوس می زند که در دم می میرد:

کشانی هم اندر زمان جان بداد                تو گفتی که او خود زمادر نزاد

پس از مردن اشکبوس، رستم آرام و استوار بدون شادی و نازیدن به خود به سوی جایگاه خود حرکت کرد و سران تورانیان را به اندیشه و حیرت همراه با ترس فرو برد و کاموس و خاقان را از خواب خودخواهی و غرور مستی بیدار کرد:

چو برگشت رستم هم اندر زمان                سواری فرستاد خاقان دمان
کزان نامور تیر بیرون کشید                   همه تیر تا پرش در خون کشید
میان سپه تیر بگذاشتند                             مرآن تیر را نیزه پنداشتند
چو خاقان چین پرو پیکان تیر                   نگه کرد ،برنا دلش گشت پیر
به پیران چنین گفت کاین مرد کیست؟       زگردان ایران ورا نام چیست؟
تو گفتی که لختی فرومایه اند                  زگردنکشان کمترین پایه اند
کنون نیزه با تیرایشان یکیست              دل شیر در جنگشان اندکیست

منبع مطلب : hoosin79.blogfa.com

مدیر محترم سایت hoosin79.blogfa.com لطفا اعلامیه سیاه بالای سایت را مطالعه کنید.

جواب کاربران در نظرات پایین سایت

مهدی : نمیدونم, کاش دوستان در نظرات جواب رو بفرستن.

Yh : عالی